Aleksander IV Macedoński (ur. 25 grudnia 323 n.e. w Babilonie, 17 kwietnia 285p.n.e.) - syn Roksany i Aleksandra Wielkiego, jego następca na stanowisku hegemona Macedonii . Wychowywał się na dworze ojca w Aleksandrii , t
Popiersie Aleksandra IV
owarzyszył mu także w czasie rebelii greckiej. Od 306 roku p.n.e, po śmierci ojca zostaje Hegemonem całej Macedonii i organizuje wyprawe na Arabię (304p.n.e), w której, po ciężkich walkach kraina ta zostaje przyłączona.
Narodzenie i wychowanie[]
Młody Aleksander urodził się 25 grudniia 323 roku p.n.e w Babilonie, jednak w wieku 3 lat przeprowadził się wraz z matką do Aleksandrii na rozkaz ojca. Był wyczekiwanym następcą, starzejącego się powoli Aleksandra Wielkiego i jego pięknej żony, baktryjskiej księżniczki Roksany. Do 8 roku życia rozwijał się jedynie pod czułym okiem swej matki, która nauczyła go min. języka perskiego. Następnie został oddany na wychowanie mędrcom aleksandryjskim z tamtejszej Akademii Aleksandryjskiej- jego osobistym nauczycielem był sam Hellenes, grecki filozof i jeden z najtęższych umysłów epoki. Charakterem przypominał ojca, był nieustępliwy, odważny i nigdy się nie poddawał - podobnie jak ojciec snuł on także wielkie plany ogromnego Greko-Wschodniego Imperium, aczkolwiek był również otwarty na nowe propozycje . Szkolenie wojskowe otrzymał młody następca od swego ojca - brał udział min. w Wielkiej Rebelii Greckiej, gdzie jako trzynastolatek towarzyszył ojcu w zwycięskiej bitwie pod Krannon.
Objęcie władzy[]
W związku z działaniami Aleksandra Wielkiego z ostatnich lat jego rządów, Aleksander IV wstąpił na tron uporządkowanego państwa zarówno pod względem politycznym, administracyjnym i gospodarczym, natomiast jego przyrodniemu bratu, Rządził z Aleksandrii, do jego domeny należała Grecja, Azja Mniejsza, Syria i Palestyna. Później przyłączył do niej Arabię. Natomiast jego przyrodniemu bratu, Filipowi, nadano jako wicekrólowi Persję i ziemie na wschód, aż za Indus. ). Aleksander w momencie wstąpienia na tron miał on 18 lat, a więc wszyscy liczyli na długie i owocne rządy.
Wyprawa Arabska[]
Pierwszą jego decyzją była wyprawa morska wokół półwyspu Arabskiego, miało to na celu przygotowanie wojsk do warunków tam panujących, aby ułatwić przyszły podbój. Zadanie to powierzono Ewodiuszowi, żeglarzowi z Aleksandrii. W roku 305 wyruszył on z Clysmy [Suez] i w ciągu roku wpłynął do Eufratu. Po zrelacjonowaniu swej podróży Aleksandrowi, ten niezwłocznie postanowił przejść do podboju. Tak oto w roku 303, rozpoczęła się kampania arabska. Armia Aleksandra zaatakowała najpierw zachodni brzeg półwyspu, gdzie po nielicznych potyczkach ze słabo przygotowanymi i podzielomnymi Beduinami przeszła bardziej na północny wschód. Jednak tamtejsze rozległe pustynie pozbawiły aleksandryjskie wojska zapasów żywności i wody, co też wielu żołnierzy przypłaciło życiem - pod wpływem tych wydarzeń Aleksander musiał zawrócić. Druga faza tej kampani ruszyła w 301 roku, spisując się znacznie lepiej - dzięki marszowi wzdłuż Zatoki Perskiej i zaopatrzenia dostarczanego przez okręty w ręce Hegemona dostało się całe wschodnie wybrzeże Arabii (dzisiejszy Jemen i Oman) . To jednak nie koniec - pod wpływem zagrożenia, pod wodzą Mustafy, wodza jednego z plemion wcześniej rozproszone plemiona pustynne zjednoczyły się i zaczęły spychać Aleskandra do morza. Tam też rozegrała się najsłynniejsza bitwa tej kampanii, gdy na zaskoczone i wycieńczone wojska Aleksandra na półwyspie katarskim napadła czterotysięczna armia beduińska powstała ze zjednoczonych plemion. Uwięzione na półwyspie wojska aleksandryjskie mimo ponad olbrzymiej przewagi w liczebności i uzbrojeniu straciły aż blisko dziesięć tysięcy ludzi, zaś trwająca 3 dni bitwa była ostatnim akordem tej kampanii. Wojska Aleksandra wróciły na tereny hegemonium w lipcu 299 roku p.n.e., skąd odesłał on je do domów, a sam schorowany i wycieńczony wrócił do Aleksandrii.
Walki na wschodzie[]
W 296 roku do Aleksandrii dociera wieść od posła babilońskiego, że władca Indii, z którym wcześcniej walczył Filip III naruszyli osadzoną na Indusie granicę. W tym celu Aleksander IV znowu zwołał armię i podążył z nią na wschód, aby pomóc zagrożonemu bratu. Jak się jednak później okazało, zagrożenie nie było tak wielkie jak mówili posłańcy nowego satrapy Antymachosa - Aleksander szybko pokonał Hindusów w bitwie pod obleganą przez nich Bukefalą i ostatecznie wyparł najeźdzców za Indus. Umocniło to tylko jego panowanie nad Indusem i Persją, a także pokazało, że w umiejętnościach przywódczych dorównuje, jeśli nie przegania ojca ( co miało duże znaczenie po okupionej dużymi stratami Kampanii Arabskiej). Pokazał też, że uśpione pretensje brata do tronu są bezpodstawne.
Reformy Aleksandra[]
Po powrocie z Indii zajął się sprawami państwowymi, odwołał część nieposłusznych i buntowniczych satrapów, a w ich miejsce powołał zaufanych dowódców. Dbał o rozwój swej stolicy, gdzie niedługo później (w kwietniu 295 roku ) rodzi się syn Aleksandra z Esterą, któremu nadaje imię nie inne niż Aleksander .Walczył także ze zbyt wielką władzą egipskich kapłanów, co doprowadziło nawet w 293 roku do krwawo stłumionego buntu.Wprowadził na obszarze całego Hegemonium jednolitą walutę - wybijane w Aleksandryjskiej mennicy Aleksy, co zwiększyło jednolitość państwa i poprawiło ekonomię. Następnie, w 292 roku rozpoczął przygotowania do rozszerzenia władztwa na tereny położone na północ od Macedonii Właściwej, będącej kolebką jego państwa - już od dawna odbierał niepokojące sygnały oid swego brata, Filipa o najazdach na jego tereny koczowniczych Daków. W tym celu nakazał wysłać ekspedycję poznawczą, którzy zbadaliby tereny na północ od Macedonii oraz zachodnie wybrzeże Morza Czarnego. Dwa lata później zapoznał się już z rozmieszczeniem poszczególnych plemion, ich możliwościami oraz topografią mało znanych dotąd terenów północnych, dzięki czemu mógł on dokładnie zaplanować marsz swej armii. W 289 roku. rozpoczęła się tak zwana I Kampania Dacka.
I Kampania Dacka[]
Na początku 289 roku, przez Dunaj (w okolicach dzisiejszego miasta Aleksandri Dunajskiej) przeprawiła się imponująca, ponad pięćdziesięciotysięczna armia Aleksandra, składająca się głównie z ludów wschodnich, wspieranych jedynie przez dość spory kontyngent wojsk Filipa, do którego ziem miały zostać przyłączone nowe zdobycze zza Istros (grcka nazwa Dunaju). Niespodziewanie jednak zamiast wrogów, natknął się Aleksander najpierw na Getów, którzy przyjęli władce jak wyzwoliciela ich spod jażma Daków, którzy najeżdzali ich tereny podobnie jak Macedonię. Po blisko dwutygodniowym marszu, Aleksander wsparty przez dobrze znających teren wojów Geckich, napotkał główne siły dackie, uprzedzone wcześcniej przez swych zwiadowców o siłach wroga maszerujących w ich kierunku. W bitwie w Lesie Dackim, pomimo rozpadu szyku greckiego w starciu w gęstym lesie, Armia Aleksandryjskej udało się pokonać wrogów i przyłączyć ziemię aż po Góry Dackie.
Schyłek Panowania[]
Po zakończeniu kampanii i uporządkowaniu spraw na zachodzie, Aleksander wrócił do Aleksandrii, gdzie zajmował się sprawami państwowymi, roziwjał miasto (rozbudował między innymi Bibiliotekę Aleksandryjską, wielki stadion i jeden z cudów świata - Wielki Teatr Aleksandra, największy i nakwszpanialszy amfiteatr świata) oraz wychowaniem syna, Aleksandra V. Odszedł do Bogów w roku 285 , pochowany został we wspaniałym mauzoleum w Aleksandrii obok swojego ojca i matki.
| Poprzednik | Władcy Macedonii | Następca |
|---|---|---|
| Aleksander III Wielki | Aleksander IV Macedoński | Aleksander V Macedoński |